W ostatnich latach środki z grupy SARMów zyskują coraz większą popularność. Większość sportowców zetknęła się gdzieś z tą nazwą, jednak duża część nie wie czym do końca są ani w jakim celu są wykorzystywane. W tym artykule postaramy się poruszyć wszystkie najważniejsze tematy z nimi związane oraz odpowiedzieć na najczęściej zadawane pytania.

Czym są SARMy?

Słowo SARM jest skrótem od Selective Androgen Receptor Modulator(selektywne modulatory receptora androgenowego). Są to substancje które zostały zaprojektowane w celach leczenia chorób takich jak zanik mięśni czy otyłość, jednakże ich duży potencjał anaboliczny przy minimalnych skutkach ubocznych spowodował nagły wzrost popularności wśród sportowców. Związki te po zażyciu łączą się selektywnie z receptorami androgennymi znajdującymi się w mięśniach oraz kościach dając efekt podobny do zażywania sterydów anabolicznych, jednak bez bezpośredniej ingerencji w układ hormonalny. Warto również podkreślić, że SARMy w przeciwieństwie do doustnych sterydów czy prohormonów nie są hepatotoksyczne. 

Rodzaje SARMów

• LGD-4033 (Ligandrol): To najpopularniejszy SARM stosowany w celach budowy beztłuszczowej masy mięśniowej. Jest uniwersalną substancją. Pozwala na przybranie znaczącej ilości mięśni w krótkim czasie przez co jest idealny na “masę”, ale ze względu na duży potencjał anaboliczny nadaje się również na “redukcję” pozwalając zachować większość masy mięśniowej podczas okresów deficytu kalorii.
  Rekomendowana przez nas dawka to 5-10mg przez 6-8 tygodni.
• RAD-140 (Testolone) – SARM o największym potencjale anabolicznym. Nazywany Testolone gdyż efekty jego działania są pod każdym względem bardzo podobne do testosteronu. Podczas jednego cyklu RAD-140 pozwala zbudować nawet kilka kg dobrej jakości masy. Zapewnia on również największy wzrost siły ze wszystkich substancji tego typu. Długie cykle mogą jednak powodować supresję testosteronu(mimo to odblok nie jest wymagany z racji, że układ HPTA jest naruszony w małym stopniu – aczkolwiek zalecany w celu lepszego samopoczucia oraz utrzymania większej ilości mięśni).Rekomendowana przez nas dawka to 10-15mg przez 6-8 tygodni.
• MK-2866 (Ostarine) to substancja używana najczęściej podczas redukcji. Pozwala zachować większość mięśni mimo przewlekłego deficytu kalorycznego. Jest stosunkowo łagodnym środkiem. Często jest łączona z innymi SARMami, wykazując z nimi synergiczne działanie.Rekomendowana przez nas dawka to 30mg przez cały okres redukcji
• MK-677 (Ibutamoren; Nutrabol): To substancja w teorii nie należąca do grupy SARMów jednakże bardzo często do nich zaliczana. Zwiększa wydzielanie hormonu wzrostu, a co za tym idzie znakomicie wpływa na kondycję skóry, paznokci i stawów. Używana jest w połączeniu z innymi substancjami podczas budowania masy lub osobno w celu regeneracji stawów po sezonie.Rekomendowana przez nas dawka to 25mg przez 8-16 tygodni.
• GW-501516 (Cardarine): To kolejna substancja często błędnie zaliczana do kategorii SARMów. W znaczący sposób zwiększa wytrzymałość oraz przyspiesza metabolizm. Ma pozytywny wpływ na układ krążenia, wątrobę, nerki, a także chroni mózg przed niedotlenieniem. Znakomita do wszystkich sportów wydolnościowych oraz podczas redukcji.
  Rekomendowana przez nas dawka to 10-20mg przez 8-12 tygodni.
• SR-9009 (Stenabolic) to substancja o bardzo zbliżonym działaniu do GW-501516. Również zwiększa zarówno wydolność jak i przyspiesza utratę tkanki tłuszczowej.Rekomendowana przez nas dawka to 20-30mg przez 8-12 tygodni.   
• YK11: Efekty działania tej substancji są często zbliżone do RAD-140. YK11 zasłynął ze swojej zdolności do zwiększania produkcji folistatyny(inhibitora miostatyny), białka zwiększającego budowę mięśni oraz zwiększającego naturalny limit masy mięśniowej.Rekomendowana przez nas dawka to 10-15mg przez 4-8 tygodni. 
• S23: Jeden z najsilniejszych SARMów obecnie dostępnych na rynku. Ma uniwersalne zastosowanie – pomaga zarówno w budowie masy mięśniowej jak i utraty tkanki tłuszczowej. Ponadto zwiększa gęstość tkanki kostnej oraz żeńskie libido. Często łączony z LGD-4033 oraz MK-677.
  Rekomendowana przez nas dawka to 20-30mg przez okres 8-12 tygodni. Zalecane jest podzielenie dziennej dawki na dwie porcje z racji krótkiego czasu półtrwania.
• S4 (Andarine): Silny SARM stosowany w celu budowy beztłuszczowej masy mięśniowej. Ma działanie bardzo zbliżone do RAD-140 oraz LGD-4033. Pozwala zbudować stosunkowo dużą ilość masy w krótkim czasie.Rekomendowana przez nas dawka to 25-50mg przez okres 6-8 tygodni. 
• ACP-105: Jedna z najnowszych substancji na rynku. Z racji niedawnego debiutu mało jest o niej informacji oraz istnieją jedynie pojedyncze badania. Działanie jest zbliżone do LGD-4033 jednak o połowę słabsze.Rekomendowana przez nas dawka to 10mg przez 6-10 tygodni.

Przed i po stosowaniu SARMów

Najlepszy stack na masę

To według mnie najlepszy stack na masę. Znakomicie sprawdzi się jako pierwszy cykl dla początkujących. Z tego połączenia możemy oczekiwać 6-8kg dobrej jakościowo masy. Jeśli mamy trochę więcej pieniędzy możemy jeszcze dorzucić YK11 lub Ostarynę które działają synergicznie z wymienionymi substancjami. 

Bardziej budżetowa opcja ale również efektywna:

W tym wypadku dobrym pomysłem byłoby dorzucenie Ostaryny o ile pozwoli nam na to budżet.

Najlepszy stack na redukcje

W mojej karierze używałem wielu SARMów podczas redukcji. Poniższy zestaw działa zdecydowanie najlepiej ze wszystkich do tej pory przeze mnie testowanych.

SARMy vs sterydy

Skuteczność sterydów jest oczywiście znacząco większa. SARMy posiadają jednak kilka zalet, które mogą sprawić, że warto po nie sięgnąć przed pierwszym cyklem sterydowym.
Po pierwsze są bezpieczniejsze dla zdrowia (zwłaszcza w porównaniu do doustnych sterydów) – nie wpływają w znaczącym stopniu na układ HPTA; nie są szkodliwe dla wątroby i żołądka; nie powodują trądziku, ginekomastii, utraty włosów, agresji czy zwiększonej retencji wody.(Oczywiście nie wszystkie sterydy posiadają wyżej wymienione skutki uboczne, a większości z nich da się uniknąć poprzez ułożenie rozsądnego cyklu). 

Po drugie są łatwiejsze w użyciu – wystarczy połknąć tabletkę/kilka mg proszku zamiast zastrzyków, których większość początkujących się obawia. 

Po trzecie można je legalnie kupić. Oczywiście za posiadanie sterydów nie grozi nam żadna kara, jednakże sam zakaz powoduje problemy z dostępem do nich. 

SARMy vs prohormony

Skuteczność obu typów substancji zarówno pod względem budowania masy jak i redukcji jest zbliżona. Jednakże prohormony posiadają dużo więcej skutków ubocznych. W przeciwieństwie do SARMów wpływają znacząco na naturalną produkcję hormonów oraz układ HPTA. Niezbędny jest więc odblok nawet po bardzo krótkim cyklu. Większość prohormonów jest również hepatotoksyczna (niszczy wątrobę).
Warto również wspomnieć, że prohormony znajdują się na liście substancji zakazanych.

Skutki uboczne

Skutki uboczne w przypadku SARMów w porównaniu do sterydów czy prohormonów są niewielkie i zależne są od stosowanej substancji.

W przypadku długich cykli (>6 tygodni) RAD-140 oraz LGD-4033 może nastąpić supresja testosteronu. Nie jest on jednak zbijany do zera jak ma to miejsce w przypadku sterydów, a jego stężenie zmniejsza się o 30-60% w zależności od stosowanych substancji, ilości oraz długości cyklu. Należy jednak pamiętać, że dobrej jakości SARMy w bardzo małym stopniu oddziałują na układ HPTA, więc w przypadku krótkich cyklów odblok nie jest konieczny. W przypadku dłuższych lub stacków jest zalecany w celu zachowania większej ilości zdobytych mięśni oraz poprawy samopoczucia które może się obniżać w ostatnich tygodniach cyklu.

Drugim dosyć powszechnie występującym problemem jest wyższe ciśnienie. Nie jest to zazwyczaj duża zmiana, ale warto aby osoby borykające się z nadciśnieniem miały to na uwadze i nie szalały z dawkami. 

Gdzie kupic SARMy?

Niestety większość “SARMów” obecnych na polskim rynku ma niewiele wspólnego ze swoimi nazwami. Większość przebadanych środków posiadała jedynie znikomą ilość deklarowanej substancji. Ponadto częstą praktyką wśród producentów jest dosypywanie prohormonów i sterydów. Z tego powodu należy kupować je jedynie od sprawdzonych dostawców – najlepiej aby posiadali oni Certyfikat analizy(CoA) wystawiony przez zewnętrzne laboratorium dla każdej sprzedawanej partii.
Jedynym polskim sprzedawcą którego mógłbym polecić jest obecny na forach sportowych Yurek. Kupując od niego różne substancje jedynie dwa czy trzy razy nie byłem zadowolony z jakości. Nie posiada on jednak analizy sprzedawanych substancji, więc nigdy nie jesteśmy pewni ile środka tam naprawdę siedzi.
Polecane przez nas sklepy:

1. Proven peptides
   Jeden z najbardziej zaufanych sklepów, cieszący się obecnie największą popularnością na całym świecie. O sklepie jak i jakości ich SARMów mogę wypowiadać się jedynie w superlatywach. Jedynym mankamentem może być fakt, że Proven Peptides oferuje SARMy jedynie w formie roztworów. Oczywiście nie wpływa to w jakikolwiek sposób na ilość absorbowanej substancji. Do każdej buteleczki załączona jest pipeta oraz informacja jakiej ilości substancji odpowiada 1 ml roztworu. Do każdej partii produktu posiadają certyfikat analizy z zewnętrznego laboratorium.
   Proven Peptides oferuje także program lojalnościowy “Peptide points” w którym zgromadzone punkty obniżają koszt przyszłych zamówień. Wysyłka z USA
   link do ich strony
2. Chemyo
   Stosunkowo młody sklep. Bardzo szybko zyskuje popularność, zwłaszcza na portalu Reddit. Jest to spowodowane głównie atrakcyjną ceną SARMów w porównaniu do konkurencji oraz dużą transparentnością. Certyfikaty analizy dla każdego produktu można pobrać bezpośrednio z ich strony internetowej. Podobnie jak Proven Peptides oferują SARMy jedynie w formie roztworów. Niestety do butelek nie jest załączona pipeta (w ofercie posiadają strzykawki o pojemności 1 ml w cenie 1$). Wysyłka z USA.
   link do ich strony
3. SwissChems
   Mniej popularny niz poprzednicy vendor. Oferuje jednak SARMy równie dobrej jakości. W przeciwieństwie do poprzedników w ofercie posiada SARMy w formie kapsułek oraz injekcji. Do każdego produktu posiadają certyfikat analizy wystawiony przez zewnętrzne laboratorium. W ofercie poza SARMami znajdują się także środki PCT, inhibitory aromatazy, środki na erekcję, nootropy oraz peptydy. Wysyłka z USA
   link do ich strony

SARMS4YOU
Niestety mimo iż przez długi czas był to nasz ulubiony sklep jesteśmy zmuszeni wycofać rekomendację. W ostatnich miesiącach kontakt z nimi jest utrudniony, wysyłki wychodzą z nawet 2-3 tygodniowym opóźnieniem, a jakość środków znacząco się obniżyła.
Przepraszam wszelkie osoby, które zdecydowały się na zakup z tego sklepu przed aktualizacją recenzji. 

FAQ

Jak działają SARMy? 

SARMy działają na zasadzie zbliżonej do sterydów anabolicznych – również łączą się z receptorami androgenowymi, jednakże w przeciwieństwie do sterydów stymulują jedynie receptory znajdujące się w mięśniach oraz kościach. Z tego powodu nie posiadają skutków charakterystycznych dla sterydów anabolicznych. 

Jakiej długości powinien być cykl?

Długość cyklu uzależniona jest od stosowanych środków. W przypadku SARMów o działaniu anabolicznym zazwyczaj stosuje się 6-8 tygodniowe cykle. W celu ochrony/regeneracji stawów środki te stosuje się zazwyczaj 12-20 tygodni. 

Jak długie przerwy należy robić między cyklami ?

W zależności od długości cyklu oraz stosowanych środków należy zachować 4-8 tygodni odstępu między cyklami. Przerwa nie powinna być mniejsza niż pół długości cyklu. W przypadku braku “odbloku” należy odczekać co najmniej długość cyklu.

Oczywiście te zalecenia dotyczą wyłącznie SARMów które mogą powodować supresję testosteronu(RAD-140, S-23, YK-11, LGD-4033 przy długim cyklu). W przypadku pozostałych SARMów przerwa nie jest wymagana.

Czy SARMy wymagają odbloku(PCT) ?

SARMy nie powodują blokują układu HPTA, w związku z czym nie wymagają odbloku – testosteron sam powinien wrócić do normy w przeciągu ok. dwóch tygodni. Jednakże z racji dużej supresji samego testosteronu przy dłuższych cyklach z RAD-140, LGD-4033, S-23, YK-11 czy ich kombinacji zalecane jest “odblokowanie”  w celu utrzymania większej ilości mięśni. Dobrym pomysłem jest rozpoczęcie PCT na dwa tygodnie przed końcem cyklu – pozwala to uniknąć problemów z gorszym samopoczuciem

Można czasami spotkać się z opiniami wskazującymi na to, że SARMy mogą jednak blokować – jest to związane z faktem, że duża część “SARMów” obecnych na rynku to prohormony zapakowane w opakowanie ze zmienioną nazwą. Dlatego należy pamiętać aby kupować te substancje jedynie ze sprawdzonych źródeł !

Jaki jest najlepszy SARM na masę?

Najlepszymi SARMami na masę są LGD-4033 oraz RAD-140. W celu maksymalizacji można łączyć obie substancje oraz dorzucić ostarnę/MK-677.  W przypadku stosowania całego stacka można liczyć na przyrost masy w okolicach 6-8kg(w przypadku osób które są daleko od swojego fizjologicznego maksimum). 

Jaki jest najlepszy SARM na redukcję ?

Podczas redukcji wykorzystuje się substancje które pozwalają chronić mięśnie przy deficycie kalorycznym. W tym celu najlepiej sprawdza się Ostaryna oraz GW-501516.

Jaki jest najlepszy SARM pod siłę ?

Najlepszą substancją w tym celu jest RAD-140. Znaczny wzrost siły jest obserwowany po około 3 tygodniach stosowania. 

Czy SARMy powodują trądzik ? 

Dużo osób boi się sięgnąć po sterydy z obawy przed łysieniem/ginekomastią/trądzikiem. SARMy z racji swojego selektywnego działania zazwyczaj nie powodują żadnych z wyżej wymienionych objawów. Niektóre z nich np. MK-677 czy ostaryna mogą wręcz poprawić wygląd skóry(oczywiście nie leczą trądziku) poprzez zwiększenie wydzielania hormonu wzrostu, który wpływa na syntezę kolagenu. 

W pojedynczych przypadkach u osób z naturalnie bardzo wysokim estradiolem zbyt długie cykle LGD-4033 oraz RAD-140 mogą nasilić trądzik.

Osobiście mimo dużych skłonności do trądziku nigdy nie zaobserwowałem aby SARMy w jakikolwiek sposób go nasilały. 

Czy SARMy zwiększają ryzyko zachorowania na raka ?

Nie – na ten moment brak jakichkolwiek badań wskazujących na możliwość zwiększenia ryzyka zachorowania na raka. Patrząc na mechanizm działania poszczególnych substancji, ciężko sobie wyobrazić w jaki sposób miałyby go powodować. Również opinie osób stosujących preparaty nie zawierają wzmianek o jakichkolwiek długoterminowych konsekwencjach. 

Czy SARMy mogą powodować depresję ?

SARMy nie powodują depresji. Większość z nich jest kompletnie obojętna dla naszego nastroju. Jedynie długie cykle RAD-140 i w niektórych przypadkach LGD-4033 mogą powodować spadek energii oraz nastroju w ostatnich tygodniach – jest to spowodowane supresją testosteronu, który wraca do normy w ciągu tygodnia-dwóch w zależności od długości cyklu. Można jednak zapobiec tym objawom stosująć środki PCT, które najlepiej zacząć przyjmować w 6 tygodniu cyklu RAD-140/LGD-4033/S23. 

Czy SARMy powodują ginekomastię ?

W przeciwieństwie do sterydów SARMy nie powodują ginekomastii. 

Czy SARMy powodują łysienie ?

Nie. Żaden z SARMów nie powoduje łysienia. W teorii MK-677 może nawet pomóc w walce z łysieniem, z racji zwiększenia wydzielania hormonu wzrostu, który przyspiesza wzrost włosów oraz poprawia ich kondycję. W rzadkich przypadkach hormon wzrostu(a więc również w mniejszym stopniu MK-677) może spowodować odrost włosów w miejscach wyłysienia – jest to jednak zazwyczaj obserwowane u osób, które straciły włosy z innych powodów niż łysienie typu męskiego. 

Czy SARMy zwiększają ciśnienie ?

Niektóre SARMy powodują wzrost ciśnienia. Jest to głównie spowodowane gwałtownym wzrostem masy oraz retencją wody. Jednakże ich wpływ na ciśnienie jest dużo mniejszy jak sterydów czy prohormonów.

Czy SARMy mogą się przeterminować

SARMy są odporne na zmiany temperatury oraz światło. Szczelnie zamknięte mogą przetrwać nawet kilka lat bez utraty swoich właściwości. Nie należy jednak używać SARMów które leżały otwarte przez okres dłuższy niż kilka miesięcy. 

Czy od SARMów mogę się rozchorować? 

SARMy są absolutnie bezpieczne pod względem zdrowia. Problemem jest jednak duża ilość zanieczyszczonych produktów sprzedawanych jako SARMy. Duża część z nich zawiera jedynie ułamek deklarowanej wartości środka lub nie zawiera go wcale. Często producenci zamiast SARMów dodają do swoich produktów prohormony. Z tego powodu należy zawsze korzystać ze sprawdzonych źródeł ! 

Czy od SARMów mogę urosnąć ?

Niestety nie. Jedynym SARMem który w teorii mógłby spowodować wzrost jest MK-677. Musiałby być on jednak stosowany w młodym wieku (<18lat) w dużych dawkach przez długi okres a i tak korzyści byłyby znikome – nie więcej niż 2-3 dodatkowe centymetry w przeciągu kilkunastu miesięcy. 

Czy SARMy są legalne?

W większości krajów świata(w tym w Polsce) sarmy są legalne. Są one jednak zabronione przez Światową Agencję Antydopingową(WADA).